Günümüzün hızla gelişen teknolojisi, hayatımızın her alanına nüfuz etmiş durumda. Akıllı ev aletleri de bu teknolojik gelişmelerin en çarpıcı örneklerinden biri.
Ancak, hayatımızı kolaylaştıran bu cihazların aynı zamanda birer gözetleme aracı olabileceğini hiç düşündünüz mü?
Akıllı ev aletleri, internet bağlantısı sayesinde uzaktan kontrol edilebilen, veri toplayabilen ve bu verileri işleyerek çeşitli hizmetler sunabilen cihazlardır.
Bu cihazlar arasında akıllı hoparlörler, termostatlar, güvenlik kameraları, buzdolapları, çamaşır makineleri ve hatta akıllı ışıklandırma sistemleri yer alıyor.
Evdeki verileri topluyorlar
Bu cihazlar, kullanıcıların davranışlarını, alışkanlıklarını ve hatta konuşmalarını izleyerek veri toplar.
Örneğin, akıllı hoparlörler, sesli komutları dinleyerek ve analiz ederek kullanıcıların ilgi alanlarını ve tercihlerini belirler.
Benzer şekilde, akıllı termostatlar, evdeki sıcaklık ayarlarını kullanıcıların günlük rutinlerine göre optimize ederken, güvenlik kameraları sürekli olarak görüntü kaydederek ev içindeki hareketleri izler.
Araştırmalar, standart ev olanaklarının özel bilgileri yakalayıp Google’ın yanı sıra Amazon, Facebook ve TikTok gibi büyük teknoloji firmalarıyla paylaştığını gösteriyor.
Firmaların ve iş ortaklarının, bilgileri akıllı telefonlarda ve diğer cihazlarda reklam yayınlayarak insanları hedeflemek için kullandığına inanılıyor.
Örneğin Bose akıllı hoparlörler, kullanıcı verilerini Facebook’un ana şirketi Meta ile paylaşıyor.
Argos’un da aralarında bulunduğu büyük perakendeciler tarafından satılan Ezviz akıllı kameraları ve kapı zilleri açık ara en aktif takip yazılımına sahip.
Akıllı kamera ve kapı zili markalarının her biri Google’ın izleme hizmetlerini kullanırken, Blink ve Ring de ana şirket Amazon’a bağlanıyor.
Uzmanlar, söz konusu ev aletlerindeki casusluk ve izleme işlevlerinin varsayılan olarak otomatik olarak etkinleştirildiğini söylüyor.
Tüketiciler bu seçeneği devre dışı bırakabilir ancak bu, ayarların değiştirilmesini gerektirir ve cihazın veya uygulamanın bazı özelliklerinin artık çalışmamasına neden olabilir.
Televizyon ve beyaz eşyalarda da benzer durum var
Çoğu akıllı TV menüsü, bazıları kullanıcı verilerine göre kişiselleştirilmiş reklamlarla doludur.
LG, Samsung ve Sony, kullanıcıların karşısına ‘tümünü kabul et’ seçeneği çıkartarak tek bir onayla istedikleri verileri topluyor.
LG; müşterinin adı, doğum tarihi, e-posta adresi, telefon rehberi, tam konum ve telefon numarası dahil tüm çamaşır makinesi markaları arasında en fazla veri toplayan marka konumunda.
Toplanan verilerle neler yapılıyor
Toplanan bu veriler, genellikle cihaz üreticileri tarafından işlenir ve analiz edilir. Bu analizler, kullanıcı deneyimini geliştirmek, cihaz performansını optimize etmek ve kişiselleştirilmiş hizmetler sunmak amacıyla yapılır. Ancak, bu verilerin üçüncü taraflarla paylaşılması veya satılması da söz konusu olabilir.
Örneğin, kullanıcıların sesli komutlarını analiz eden akıllı hoparlör verileri, reklam şirketlerine satılarak kişiselleştirilmiş reklamlar oluşturulabilir.
Aynı şekilde, akıllı buzdolaplarından elde edilen tüketim alışkanlıkları verileri, marketler ve yiyecek-içecek üreticileri için değerli bilgiler sağlar.
Güvenlik endişeleri artıyor
Kullanıcıların kişisel verilerinin izinsiz olarak toplanması, depolanması ve üçüncü taraflarla paylaşılması, ciddi bir gizlilik ihlali olarak değerlendiriliyor.
Ayrıca, bu cihazların hacklenmesi durumunda, kullanıcıların evleri ve kişisel bilgileri büyük bir tehdit altına girebilir.
Örneğin, akıllı güvenlik kameralarının hacklenmesi durumunda, ev içindeki özel görüntüler kötü niyetli kişiler tarafından ele geçirilebilir.
Benzer şekilde, akıllı hoparlörlerin hacklenmesi, kullanıcıların konuşmalarının dinlenmesine ve kaydedilmesine yol açabilir.
Gizlilik için hangi önlemler alınmalı
Akıllı ev aletlerinin gözetleme yeteneklerinden korunmak için kullanıcıların alabileceği bazı önlemler var.
Akıllı cihazların gizlilik ayarlarını düzenleyerek, veri toplama ve paylaşma izinlerini sınırlandırabilirsiniz.
Cihazlarınıza güçlü ve benzersiz şifreler belirleyerek, yetkisiz erişimleri önleyebilirsiniz.
Cihazların yazılım güncellemelerini düzenli olarak takip ederek, güvenlik açıklarının kapatılmasını sağlayabilirsiniz.
Ev internet ağınızı güçlü bir şifre ile koruyarak, ağınıza yetkisiz erişimleri engelleyebilirsiniz.
Kullanmadığınız zamanlarda cihazların mikrofon ve kameralarını kapatın veya fiziksel olarak engelleyin.
